Foreign accent syndroom

Het verschijnsel waarbij mensen ineens in een andere taal, of in een ander accent van hun taal lijken te spreken, wordt 'Foreign accent syndroom' genoemd (afgekort tot FAS). Bij dit bij sommige mensen geheel plotseling optredende verschijnsel lijken die mensen ineens van een heel andere taaluiting gebruik te maken dan die waarvan zij normaliter gebruik maken. Het feit dat er bij die mensen meestal een beroerte, of een hersenletsel aan ten grondslag ligt, lijkt er op te wijzen dat deze nieuwe taal reeds eerder in het geheugen van die mensen was doorgedrongen. Mensen komen in hun kindertijd soms vrij intensief in aanraking met een andere taal dan hun eigen taal, of met een ander accent van hun taal. Als zij die taal, of dat accent van hun taal, later niet meer gebruiken, vervaagt de herinnering aan die taal vrijwel volledig. Dat selectieve geheugen ziet men bij kinderen normaal ook optreden, dit in tegenstelling tot bij volwassenen. Volwassenen hebben immers bijna altijd wel een vage herinnering aan hun kinderjaren. Dit terwijl kinderen die vage herinnering aan hun vroege kinderjaren grotendeels blijken te ontberen.

Vraag een kind immers maar eens naar bepaalde specifieke feitjes uit hun vroege jeugd, dan zal blijken dat het zich daar vrijwel nooit iets van zal weten te herinneren. Als kinderen tijdens hun jeugdjaren vrij intensief met een vreemde taal in aanraking zijn gekomen, is het echter wel mogelijk dat er op zeker moment vlagen van die taal naar boven komen drijven. Uit onderzoek blijkt dat men normaliter aanzienlijke delen van de moedertaal zal gaan vergeten, als men deze jarenlang niet meer gebruikt.

Het 'Vreemde accent syndroom' is het gevolg van een ernstig hoofdletsel in één of meerdere gebieden van de hersenen. Namelijk de gebieden die verantwoordelijk zijn voor de spraak. In de meeste gevallen begint FAS met letsel links voorin de hersenen. De taal lijkt dan een vreemde taal te zijn, maar vaak is het zo dat een flink aantal zeer bepalende woorden weg zijn, dat de beklemtoning anders is, en dat het spreken moeilijk gaat. Langzaam wordt dat vaak wel iets beter, maar het vreemde accent blijft.

De medisch wetenschappelijke naam voor dit syndroom is 'Glossolalie'. Het dwangmatige herhalen van eigen woorden of zinnen (of slechts delen daarvan), wat men hierbij kan waarnemen, wordt 'palilalie' of 'palilalia' genoemd. Dit is een begrip uit de psychologie en/of uit de psychiatrie. Meestal wordt de snelheid van spreken opgevoerd en het geluidsvolume verminderd, waardoor het verschijnsel soms lijkt op prevelen. Palilalie kan een teken zijn van hersenbeschadiging. Het verschijnsel doet zich vaak voor met het syndroom van Gilles de la Tourette en bij mensen met de ziekte van Parkinson, maar het komt bijvoorbeeld ook voor bij Schizofrenie en Autisme.

Glossolalie is een ongebruikelijke wijze van spraakgedrag. Het wordt ook 'klanktaal' genoemd. En het wordt in Christelijke kringen wel beschouwd als profetie in onverstaanbare klanken. De claim in Christelijke kringen dat men hier met 'Gods woord' te maken heeft, is vanwege die overvloed aan onverstaanbare klanken in feite nietszeggend. En dat is voor hen eigenlijk wel jammer, want anders zou men in die kringen een min of meer overtuigende aanwijzing bezitten voor het reële bestaan van een godheid.

Voorafgaande aan het optreden van het 'Foreign accent syndroom' heeft zich bij de betreffende persoon vaak het één of andere hersenletsel voorgedaan. Er kunnen dan veranderingen zijn opgetreden in de gebieden van de hersenen die verantwoordelijk zijn voor de aansturing van de hersenmotoriek.

Bij kinderen komt het verschijnsel voor van het praten met imaginaire vriendjes. Dit heeft echter heeft niets van doen met het 'Foreign accent syndroom', want die betreffende contacten vinden in de eigen, bekende taal plaats. Dat verschijnsel op zich is overigens wel bijzonder genoeg om van 'foreign' te kunnen spreken.